جهان كودك در هنر7 تا 9 سال بخش پنجم نقاشی واقع گرايانه
مرحله کودکی ثانویه يا دوره سوم کودکی، که دوره نوباوگی یا دوره ی دبستانی هم نامیده می شود؛ از زمان ورود کودک به دبستان ، رسماً، آغاز می گردد.
ذهن کودک در این سن به سرعت رشد مي كند و همزمان، رشد مهارت هاي كلامي و تصويري او با فرا گيري خواندن و نوشتن، سرعت بيشتري مي گيرد.
اما رشد جسمي كودك در مقايسه با 6 سال گذشته، كند تر به نظر مي رسد.
اغلب کودکان، در این دوره ي سني، علاقه دارند شبیه بزرگسالان رفتار كنند. از اين رو آن ها با محیط پیرامونشان ارتباط بيشتري گرفته و دوست دارند با همسالان خود بیشتر رابطه داشته باشند.
به همين دليل انجام كارهاي هنري گروهي، مانند نقاشی واقع گرايانه ، ساخت كاردستي و بازي هاي گروهي، از فعاليت هاي مفيد و مورد علاقه ي كودكان در اين گروه سني مي باشد.
كودك در اين سن استقلال را دوست دارد و يكي از دلايل بي علاقگي اغلب كودكان به هنر، بعد از ورود به دبستان، دخالت هاي مستقيم معلم در كشيدن نقاشي و دادن الگو به كودك مي باشد. كودك كه در اين مرحله خود را بزرگ مي پندارد، با اين دخالت ها، اعتماد به نفس خود را از دست داده و كارها ي هنريش او را راضي نمي كند؛ به همين دليل، كمتر به كشيدن نقاشي علا قه نشان مي دهد.
شايد بي علاقه اي كودك به نكشيدن نقاشي در ظاهر بي اهميت به نظر برسد اما يكي از مشكلاتي كه اين نبود اعتماد به نفس در كودكان ايجاد مي كند ترس بروز عقايد و نظرات از سوي كودك مي باشد كه اغلب منجر به سكوت و گوشه گيري مي شود. البته اين روحيه در بين كودكاني كه توسط معلم و مربيان آگاه آموزش ديده و مسير رشد و روند تكامل هنريشان متوقف نشده است، ديده نمي شود .
کودکان در اين دوره سني با فرا گيري نوشتن و كسب مهارت خواندن، به قصه خواني و حتي قصه گويي علاقمند مي شوند و اغلب داستان هاي خود را در قالب نقاشي، به تصوير مي كشند.
اغلب کودکان 7 ساله به دليل تغييراتي كه در نوع و مكان آموزش و به طَبَع آن، رعايت دسيپلين خاص مدرسه، برايشان به وجود آمده، همچون گذشته، از ثبات عاطفی برخوردار نبوده و در نوعی فشار روحی به سر می‌برند و گاهي ممکن است با آموزگار یا پدر و مادر، رفتار پرخاشگرانه داشته باشند كه اين روحيه ي تهاجمي، غالباً در آثار هنري آنها، در موضوع يا رنگ هايي كه در نقاشي استفاده مي كنند به وضوح ديده مي شود.
کودکان 7 تا 9 سال، ميل زيادي به كشيدن تصویرهای واقعی از افراد و اشیاء دارند.
اكثراً، چگونگي استفاده از رنگ را در سوژه ي اصلي و رنگ زمینه فرا می‌گیرند و حرکت در نقاشی‌های آنها به خوبي ديده مي شود.
آنها در اين دوره ي سني، اشیاء مورد علاقه اشان را بزرگتر و زیباترمي كشند و به همين دليل نقاشي هاي آنها براي بزرگسالان قابل قبول تر به نظر مي رسد.
همين امر و نياز آنها به جلب نظر والدين و معلم منجر به چشم و هم چشمي و حس رقابت بين آنها مي شود از اينرو اغلب كودكاني كه در مجاورت يكديگر نقاشي مي كشند آثارشان شبيه به هم مي شود.
هرگز نبايد كودك را به اين خاطر سرزنش كرد، بلكه در اين مرحله باید به کودکان متذكر شد که هيچكس كار آنها را با ديگري و يا نقاشان حرفه اي مقايسه نمي كند و هدف از كشيدن نقاشي، تفريح، کشف و رشد استعدادهای آنها است و آنها راحت و به دور از قضاوت، هر چه دوست دارند بكشند.
در اين سن، كودكان به دليل تمايلشان به كشيدن تصاوير واقعي، هر آنچه را مي بينند ترسيم مي كنند و تصاوير اشعه ايكسي مگر در مواردي خاص كه تمايل به كشيدن تصاوير تخيلي يا تصوير گري شخصيت هاي كارتوني دارند، كشيده نمي شود.
آنها تصوير انسان را كامل و متناسب ترسيم كرده و سر و دست ها، اغلب با تناسب درست نسبت به ديگر اعضاي بدن، ترسيم مي شود و آنها اغلب رنگها را طبق قانون، انتخاب می کنند.
عمق در نقاشي اين گروه سني، هم در تك تك اشیايي كه مي كشند و هم دررابطه بين اشیا ، ديده مي شود .
تصاوير خانه و حيوانات و همچنين چگونگي استفاده از رنگها در اين دوره سني به لحاظ شناسايي روحيه و شخصيت كودك بسيار حايز اهميت بوده و هر كدام داراي مفاهيم خاص مي باشد كه در مقالات بعدي به طور مفصل به آنها خواهيم پرداخت.سخن آخر اينكه ،کودک در این دوران به دنبال ايجاد روابط وسیع تر و عمیق تر است و موقعيت و جايگاه اجتماعي براي او داراي اهميت ويژه اي مي باشد؛ از اينرو، این دوران از نظر اجتماعی شدن کودک و شکل دادن به رفتارهای بهنجار او، دوره مهمی محسوب می گردد.
لذا بازي و فعاليت هاي هنري گروهي هدفمند، كه در مدرسه و يا خانه انجام مي شود در شكل گيري شخصيت كودكان در اين رده ي سني ، نقش به سزايي دارد.
فهرست منایع مطالعاتی و تحقیقی:
1 کتاب نقاشی کودکان و مفاهیم آن نویسنده : آنا الیورو فراری ترجمه عبدالرضا صرافان انتشارات دستان
2 روانشناسی کودک نویسنده : ژان پیاژه و باربل اینهلدر ترجمه دکتر زینت توفیق انتشارات نشر نی
3 نقاشی کودکان ، کاربرد تست خانواده در کلینیک نویسنده: ل. کرمن ترجمه دکتر دادستان و دکتر منصور انتشارات ژرف
4 مقدمه ای بر روانشناسی نقاشی کودکان نویسنده: گلین . وی . توماس و آنجل . ام جی . سیلکر ترجمه عباس مخبر انتشارات طرح نو
5 فريبا اباذري – اينترنت
