چگونه، آموزش مهارت تفکر، به حل مشکلات کودکان کمک می کند؟
مهارت تفکر در کودکان چیست و چرا مهم است؟ رفتارهای نا مناسب کودکان، به والدین این آگاهی را می دهد که کودک آنها نیاز دارد تا مهارت هایی را بیاموزد. اما این مهارتها چیستند و چگونه باید متوجه آن شد؟
یکی از چالش های اصلی در استفاده از روش درمانی با “رویکرد راه حل محور “، (آموزش مهارت به کودکان)
kids’ skills می باشد. در این روش، ابتدا باید بدانیم که کودک چه مهارتی را نیاز دارد که برای حل مشکل خود بیاموزد؟
در این مقاله، من ( دکتر بن فورمن) از مکالماتی که در داستان های مربیان راه حل محور با والدین و یا بین معلم و دانش آموزان رد و بدل شده استفاده می کنم؛ تا به شما نشان دهم که چگونه می توانید مشکلات کودکان را به مهارت های یادگیری تبدیل کنید.
روش آموزش مهارت ها به کودکان چیست؟
این روش، یک رویکرد گام به گام در ارایه ی راه حل برای کمک به کودکان برای غلبه بر مشکلات عاطفی و رفتاری است که در دهه 90 میلادی در فنلاند توسط یک تیم متشکل از روانپزشکان و معلمان آموزش ابتدایی، ارائه شد.
ایده کلیدی در حل مشکلات کودکان از طریق آموزش مهارت به آنها این است که در این رویکرد شما روی مشکلات کودکان تمرکز نمی کنید، بلکه تمرکز شما بر مهارت هایی است که کودکان باید آنها را برای غلبه بر مشکلات، یاد بگیرند.
این تغییر در تمرکز از مشکلات به مهارت ها، منافع قابل توجهی دارد. این امر باعث ایجاد امیدواری، همکاری با کودکان و نیز والدین آنها می شود
و از همه مهمتر، باعث می شود تغییرات نه تنها در کودکان، بلکه در کل شبکه اجتماعی اطراف کودک ایجاد شود.
این مقاله را هم از دست ندهید
۱۵ راهکار برای تقویت مهارت تفکر و ایجاد رفتار خوب در کودک
روش” آموزش مهارت ها به کودکان”، نیاز به یک شیوه جدید تفکر، دارد و من دوست دارم آن را “مهارت تفکر”بنامم .
گام مهم در این روش این است که مشکلات کودکان را به مهارت هایی برای یادگیری آنها تبدیل کنیم.
شاید تغییر در تفکر به ظاهر ساده تر از انجام آن باشد؛ اما بسیاری از مردم نمی دانند چه مهارتی را باید کسب کنند تا بتوانند بر آن مشکل غلبه کنند.
در این مقاله، شما را با انواع روش های متمرکز بر راه حل، آشنا می کنم تا بتوانید مشکلات را به مهارت های قابل یادگیری تبدیل کنید.
در این مقاله درباره ی این روش ها خواهم گفت:
- چگونه مشکل را پیدا کنیم؟
- شکایت از رفتار های بد کودک را به توصیف رفتار های مورد نظر تبدیل کنید
- کم کردن استثنا ها
- گفتن راه حل به جای مشکل
- درباره رفتار کودک صحبت کنید
- مهارت های کودکان را از برچسب های تشخیص پزشکی ، کشف کنید
- از سئوال جادویی برای تغییرات استفاده کنید
- دیدگاه اشخاص دیگر را بپرسیم
- مهارت آموزی برای ترک عادت های بد
- مهارت های غلبه بر خشم ، پرخاشگری و چنگ زدن در مو
- مهارت استفاده از تلفن هوشمند
- مهارت غلبه بر اضطراب
شما با آشنایی با این روش ها می توانید اکثر مشکلات کودکان مانند: ترس، پرخاشگری، اعتیاد به بازی های کامپیوتری و غیره را با مهارت آموزی به کودک، حل کنید.
چگونه مشکل کودک را پیدا کنیم؟
در این روش، هدف شما پیدا کردن شرایط خاص برای آموزش مهارت به کودک است. هنگامی که شما ایده ای برای حل مشکل کودک دارید، می توانید ابتدا از والدین و یا معلم کودک بپرسید که آنها دوست دارند کودک چه مهارتی را برای حل مشکلش بیاموزد؟
مادر: معلم مهد کودک به من گفت که دخترم بچه های دیگه رو می زنه.
مربی: چه وقتایی اون بچه ها رو می زنه؟ وقتی اوضاع بر وفق مرادش نیست؟
مادر: من متوجه شدم، زمانی که می خواد با یک اسباب بازی که بچه دیگه ای داره با آن بازی می کنه، بازی کنه، این اتفاق می افته
مربی: اون وقتی می خواد با اسباب بازی بچه دیگه ای بازی کنه، با هاش چه رفتاری می کنه؟
مادر: وقتی می خواد اسباب بازی اون بچه رو بگیره و اون بچه حاضر نمی شه اسباب بازیش رو به او بده، اون رو دیوانه وار می زنه.
مربی: شما دوست داری که او چه مهارتی یاد بگیره که این رفتارش را کنترل کنه؟
مادر: او پنج سالشه. من می خواهم اون این توانایی را پیدا کنه که در این شرایط رفتار بهتری داشته باشه
مربی: من شما رو درک می کنم. چه مهارتی می خواین که اون یاد بگیره؟ که زمانی که کودکی با یک اسباب بازی ، بازی می کنه و او نم اون اسباب بازی رو می خواد، بتونه بدون درگیری از اون استفاده کنه؟
مادر: من می خوام اون با مهربونی بپرسه که می تونه با آن اسباب بازی، بازی کنه و اگر کودک مخالفت کرد اون بتونه درست رفتار کنه و جواب بده.
مربی: بله، و مهارتی که باید یاد بگیره که انجام دهد و یا بگه، اینه که در مقابل نه شنیدن، پاسخ و رفتار درست داشته باشه.
مادر: من می خواهم او ن چیزی شبیه این بگه : ممکنه این اسباب بازی رو به من بدی وقتی دیگه نمی خوای باهاش بازی کنی؟
مربی: آیا این مهارتی هست که شما می خوایین دخترتون یاد بگیره؟
مادر: بله، دقیقا همین چیزیه که من می خوام اون یاد بگیره. اما چطور می تونم بهش یاد بدم؟
مربی: من خوشحال می شم که به شما کمک کنم تا چند روش خلاقانه پیدا کنین که دختر شما این مهارت را یاد بگیرد. در جلسه بعدی در اینباره صحبت خواهیم کرد.
مربی در این شرایط از مادر سئوالاتی می پرسد که متوجه شود مشکل کودک چیست و به مادر کمک می کند که با توضیح دادن شرایط کودک و خواسته خودش، چگونه دخترش را برای کسب مهارت همراهی کند.
شاید با یادگرفتن روش های تقویت مهارت تفکر کودکان، این مقاله را هم دوست داشته باشید
ترس کودک ( باید ها و نباید ها )
شکایت از رفتار های بد کودک را به توصیف رفتار های مورد نظر تبدیل کنید
وقتی از والدین می پرسید که دوست دارند فرزندشان چه رفتاری داشته باشد، مدام می گویند که می خواهند چه رفتارهایی نداشته باشد.
به عنوان مثال، اگر از مادری بپرسید که دوست دارد در آینده، وقتی پسرش عصبانی می شود چگونه رفتار کند ؟
ممکن است پاسخ دهد: «دوست ندارم سر من فریاد بزنه».
در اینجا مادر نمی گوید که دوست دارد پسرش چه مهارتی را یاد بگیرد، او توضیح می دهد که دوست دارد کودکش چه رفتاری انجام ندهد.
در این شرایط مدام تکرار کنید که می خواهند چه رفتاری داشته باشد؟ به جای اینکه درباره مشکلش صحبت کنند
به عبارتی شما می گویید “من شما را درک می کنم که دوست ندارید سر شما داد بزند اما به جای داد زدن چه کاری انجام دهد؟
کمک به والدین یا معلمان برای جایگزینی توصیف رفتار مورد نظر به جای شکایت در مورد رفتارهای ناخواسته کودک ، گام مهمی در کمک کردن به کودک برای کسب مهارت بوده و ممکن است لازم باشد که مدام یاد آوری و تکرار شود.
مربی: چطور متوجه می شین که پسر شما شروع به حل مشکلش کرده ؟
پدر: وقتی نمی تونم چیزی را که می خواهد برایش بخرم، عصبانی نشه
مربی: زمانی که شما چیزی را که می خواد براش نمی خرید به جای اینکه عصبانی بشه چه کاری انجام بده، خوبه؟
پدر: نمی خوام سرم داد بکشه و حرف بد بزنه، بعضی وقتا او نبه من آب دهن می اندازه
مربی: به جای داد زدن و حرف بد زدن دوست دارید چه چیزی یاد بگیره؟
پدر: من نمی دونم ، فقط می خوام این رفتارهای بد رو دیگه انجام نده
مربی: برای بچه ها سخته که یاد بگیرن کار اشتباه رو انجام ندن، برای اونا آسون تر هست که یاد بگیرن چه رفتاری رو انجام بدن
به همین دلیل من از شما می خوام که بگین دوست دارین فرزندتون چه مهارتی رو یاد بگیره که در آن موقعیت به جای فریاد زدن، حرف بد زدن و آب دهان انداختن از آن استفاده کنه
پدر: من می خوام او عادی باشه و خوب رفتار کنه
مربی: تصور کنین در شرایط مشابهی که تا الان برای او کنترل کردنش سخت بوده یاد گرفته رفتار خوبی داشته باشه، چه رفتاری خواهد داشت؟ چه کار خواهد کرد ؟ و چه خواهد گفت ؟
پدر : او نظر من را قبول می کنه
مربی: و چطور می خواهین به شما نشان بده که تصمیم شما را پذیرفته ؟
مترجم : این مکالمه ادامه پیدا می کند تا پدر مهارتی را برای کودک تصور کند که کودک با یاد گرفتن آن مشکلش حل می شد.
-
کم کردن استثنا ها
اصطلاح “استثناها” در ادبیات متمرکز بر راه حل ها به شرایط یا زمان هایی اشاره می کند که مشکلی رخ نمی دهد. بررسی استثناها، یک راه ساده برای پیدا کردن مهارتی است که کودکان باید برای غلبه بر مشکلاتشان پیدا کنند.
سوال کلیدی در این آموزش مهارت تفکر به کودکان:
“آیا زمانی هم وجود داشته که مشکلی پیش نیاد؟”
و فرض بر این است که پاسخ “بله” باشد ، شما می پرسید:
“و در این زمان چه کاری انجام دادید که مشکل پیش نیومده؟
” پاسخ به سوال دوم به شما می آموزد مهارت هایی که کودک باید یاد بگیرد تا بر مشکلاتش غلبه کند چیست؟.
کودک: من همیشه با معلمام صحبت می کنم. به همین دلیل مشکل دارم
مربی: آیا معلمی داری که با اون از بقیه راحت تر باشی؟
کودک: من با معلم پ . الف خیلی راحت تر هستم
مربی: چرا با معلم پ. الف راحت تر هستی ؟
کودک: من هرگز سر کلاس اون حرف نمی زنم.
مربی: به جای آن چه کار می کنید؟
کودک: من به حرفهاش گوش می کنم، می خندم ، و چیزهایی مثل “خوب” می گم.
مربی: چه اسمی برای این نوع رفتارت می گذاری؟
کودک: رفتار خوب.
مربی: من داشتم فکر می کردم چه مهارتی به دردت می خوره که یاد بگیری اما متوجه شدم تو خودت یک مهارت داری که قبلا برات مفید بوده.
که اسمش هست ” مهارت رفتار خوب” این مهارت رو کجا یاد گرفتی؟ این مهارت از کجا اومده؟
کودک: هیچ جا. لازم نیست که اون رو یاد بگیرم. من هر وقت بخوام می تونم انجامش بدم
مربی: اما انجام دادن مهارت رفتار خوب برای معلم هایی که دوستشون نداری خیلی سخته. آیا دوست داری این مهارت رو برای معلم های دیگه هم امتحان کنی؟
توضیحی از مترجم : ارادت من به دکتر بن فورمن و روش جالب و مدرن ایشان در حل مشکلات کودکان، بعد از شرکت در کارگاه تخصصی ایشان که با موضوع “تربیت مربی با رویکرد راه حل محور” در تهران برگزار شد ، دو چندان گردید.
آنقدر مطالب و آموزه های ایشان برای من جالب و کاربردی بود که دوست داشتم این دانسته ها را با شما که دوست دارید مربی، مشاور و یک همراه خوب برای کودکان باشید به اشتراک بگذارم.
و دیدم چه بیانی کامل تر و جامع تر از کلام خود دکتر.
به همین دلیل تصمیم گرفتم تا یکی از مقالات ایشان را برای شما ترجمه کنم. چون این مقاله بسیار طولانی می باشد در چند بخش، ارایه خواهد شد.
منتظر روش های بعدی آموزش مهارت تفکر به کودکان در مقالات هفته های آتی باشید.
نویسنده : #دکتر_بن_فورمن
مترجم و ویراستار: #فریبا_اباذری
آموزش مهارت تفکر برای حل مشکلات کودکان “بخش دوم”
آموزش مهارت تفکر برای حل مشکلات کودکان “بخش پایانی”
اگر در خصوص درمان و اصلاح رفتار های کودک خود با روش آموزش مهارت به کودکان
( راه حل محور ) نیاز به مشاوره دارید، فرم زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم
“مراقب کودکی کودکمان باشیم”
