سرمایه روانی
در این مطلب مهم‌ترین عامل در رشد شناختی فرد را بررسی می‌کنیم که اگر در دوران کودکی به این عامل، درست رسیدگی شود، فرزندان ما تا آخر عمر خود، یک پشتوانه عالی برای رویارویی با هر مسئله‌ای دارند و به انسان های قدرتمند، مقتدر و موفقی تبدیل خواهند شد. این پشتوانه عالی، رشد روانی یا همان سرمایه روانی است. برای درک بهتر سرمایه روانی، مثالی می‌آوریم.
- خانواده‌ای که با کلام درست و تربیت درست، سرمایه روانی ارزنده‌ای برای کودک خود ایجاد کرده است:
کودک خانواده “الف” در قلک یا بانک روانی خود 1 میلیون دارد و کودک خانواده “ب” دارای سرمایه روانی ای به ارزش 1 میلیارد است. کودک “الف” به دلیل نوع تربیت ناسالم و نادرستی که داشته است، احساس ارزشمندی نمی‌کند و سرمایه روانی او کم است. بنابراین خیلی سریع می‌ترسد، عصبانی می‌شود و واکنش های پرخاشگرانه نشان می‌دهد.
در ادامه پیشنهاد می‌کنیم ویدیوی سرمایه روانی که مربوط به اعتماد به نفس، عزت نفس و به طورکلی سرمایه روانی است را مشاهده کنید تا در تربیت فرزند خود چندین گام جلوتر باشید و بتوانید به او احساس ارزشمندی بدهید
تا در دوران جوانی و بزرگسالی با تکیه‌گاه محکم و غنی سرمابه روانی خود که شما برایش ساخته‌اید در هر مرحله‌ای قدرتمند و موفق باشد.
احساس ارزشمندی چیست؟
احساس ارزشمندی یعنی فرد این احساس را داشته باشد که می‌تواند روی چیزی یا کسی اثر مثبت بگذارد. ما به عنوان والد یا مربی باید تحت هر شرایطی به فرزند خود این احساس ارزشمندی را بدهیم و از توانمندی هایش تعریف کنیم.
اگر کودک احساس ارزشمندی نکند، به شیوه خودش سعی می‌کند که آن را به دست بیاورد مثلا وسط تماشای فیلم جلوی تلویزیون می‌ایستد تا به او توجه کنید و بگویید: “برو کنار.”
کدام یک در هنگام بروز مشکلات روانی، تاب آوری بیشتری دارند و کمتر آسیب می‌بینند؟
کلام و رفتار ما در این شرایط می‌تواند به کودک اعتماد به نفس و عزت نفس بدهد و یا هر دوی این موارد یعنی هم اعتماد به نفس و هم عزت نفس را از او بگیرد. ابتدا به بررسی معنی ااعتماد به نفس و عزت نفس بپردازیم.
اعتماد به نفس: احساس توانایی فرد نسبت به آنچه که دارد.
عزت نفس: میزانی که انسان خودش را دوست دارد.
تعریف علمی عزت نفس
کریستوفر مراک در کتاب عزت نفس خود می‌گوید: ما هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌ایم که اتفاق‌نظر قطعی بر روی تعریف عزت نفس وجود داشته باشد و بتوانیم به سادگی بگوییم که معنی عزت نفس چیست یا عزت نفس یعنی چه
اما به روایتی عزت نفس را می‌توانیم در کنار واژه‌هایی مثل عشق و آرامش و رشد قرار دهیم که همیشه و همه جا، در مورد آنها و اهمیتشان صحبت می‌شود، اما وقتی می‌خواهیم به شکل دقیق تعریفشان کنیم، با مشکل مواجه می‌شویم.این همان چیزی است که در زبان علم، به آن مفهوم پردازی می‌گویند. یعنی این‌که بتوانید دقیقاً بگویید یک مفهوم، چیست و مرز آن با مفاهیم دیگر در کجاست.
اما جالب اینجاست که با همه‌ی ابهام‌ها و اختلاف‌نظرهایی که در تعریف عزت نفس وجود دارد، بر سر اهمیت عزت نفس اختلافی نیست.
مثلاً همه ما حس می‌کنیم که عزت نفس، به نوعی می‌تواند روی مواجهه ما با مشکلات زندگی، روبه‌رو شدن با شکست‌ها، رفتار ما پس از پیروزی‌ها، شادمانی در زندگی، نحوه‌ی مدیریت تعارض، میزان انتقادپذیری، کیفیت روابط عواطفی و ده‌ها حوزه دیگر تأثیر بگذارد.
عزت نفس بالا کاری می‌کند که خودِ خودمان باشیم. باعث می‌شود با سختی‌ها دربیفتیم و در حین دست و پنجه نرم کردن با غول مشکلات، باور داشته باشیم که شکستش خواهیم داد؛ حتی اگر بارها و بارها پشتمان به خاک بمالد.
عزت نفس، قدرتی ست در درون هر فرد که نیرومندش می‌کند و باعث می‌شود دل و جرئت پیدا کند تا به کسی تبدیل شود که دوست دارد.
چرا عزت نفس در بسیاری از ما کم است؟
عزت نفس پایین، برادر دوقلوی تردید به خود است. مثل ماری است که همیشه از درون آدم در گوشش هیس هیس کنان می‌گوید: «تو اونقدر خوب نیستی که از جنگ با زندگی سربلند بیرون بیایی.»
وقتی عزت نفس آدم پایین باشد، باورش می‌شود که توانایی رسیدن به آرزوهایش را ندارد. شاید حتی با خودش فکر کند که اصلا حق ندارد آرزویی داشته باشد! در حقیقت عزت نفس پایین جزو علائم چندین اختلال روانی است و می‌تواند انواع گوناگونی از احساسات منفی را با خود به همراه بیاورد:
از جمله نگرانی، ناراحتی، پرخاشگری، خجالت، شرم، تنهایی و فقدان خودانگیختگی.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟
اغلب افراد عزت نفس را با اعتماد به نفس به یک معنا به کار می‌برند، اما حقیقت این است که عزت نفس مفهومی بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر از اعتماد به نفس دارد. حتی برخی معتقدند که ممکن است یک نفر با اعتماد به نفس بالا، دو مثقال هم عزت نفس نداشته باشد.
به‌خصوص اگر عادت داشته باشید که تا وقتی واقعا در کاری مهارت پیدا نکرده‌اید الکی فقط ادایش را دربیاورید و به عبارت دیگر، آنقدر وانمود کنید بلدید تا به جایی برسید که واقعا بلد شوید.
شاید بقیه فکر کنند آدم بزرگی هستید، اما خودتان که حقیقت را می‌دانید. شاید این کار باعث شود دل و جرئت شروع را پیدا کنید، اما تا وقتی که مهارت‌تان واقعی نشده خودتان را قبول نخواهید داشت.
کسی که عزت نفس سالم داشته باشد، نیازی به وانمود کردن ندارد. او می‌تواند نقص داشتن و کامل نبودن را تاب بیاورد.
عزت نفس دو جنبه مرتبط به هم دارد:
- احساس کارآمدی شخصی
- احساس ارزش شخصی.
عزت نفس ترکیبی است از اعتماد به نفس و احترام به خود. عزت نفس یعنی اعتقاد داشتن فرد به این که توانایی‌ها و شایستگی‌های لازم برای زندگی را داراست و لیاقت زندگی کردن را دارد.
پایه‌های عزت نفس چیست؟
اتانائیل براندن در کتاب روانشناسی عزت نفس خود (six pillars of self esteem) به این موضوع پرداخته که شش پایه اصلی عزت نفس چه هستند؟
در این نوشته این شش پایه به شرح زیر آمده‌اند:
- زندگی آگاهانه (living consciously )
- پذیرفتن صحیح خود (self-acceptance)
- مسئولیت پذیری کامل (self-responsibility)
- قاطعیت و توان ابراز وجود (self-assertiveness)
- داشتن زندگی هدفمند (living purposefully)
- یکپارچگی شخصیت (self-integrity)
چگونه فرزندانی با سرمایه روانی غنی و ثروتمند، تربیت کنیم؟
در راستای تربیت صحیح فرزندان و ساختن شخصیت مستحکم و قدرتمند آنها، دوره جامع تربیت کوانتومی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. بی تردید انسانهایی که والدین آنها در دوران کودکی، ارتباط موثر و خوبی با آنها داشته‌اند و مراحل رشد و تربیت آنها با آگاهی و بینش صحیح، طی شده است، کمترین مسئله را در دوران نوجوانی که یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین دوران تربیتی هر فردی است داشته و با حالی خوب و آینده ای روشن وارد دوران جوانی می‌شوند.
ما در این دوره قصد داریم مسائل رفتاری نامناسبی که در اغلب خانواده‌ها موجب نگرانی و تربیت ناصحیح کودکان شده است را ابتدا ریشه‌یابی کرده و سپس با ارائه ی راهکارهای عملی و بومی سازی شده، چگونگی پیشگیری و یا اصلاح اینگونه رفتارها را به علاقه‌مندان، آموزش دهیم. این دوره در دو بخش است که بخش مقدماتی آن 6 جلسه و بخش پیشرفته آن 8 جلسه می‌باشد و در قالب ویدیوهای کامل به شما عرضه می‌گردد.
برای اطلاع از سرفصل ها و دیدن بخش اول از جلسه اول دوره به صورت رایگان
روی نام دوره، کلیک کنید:
دوره جامع غیر حضوری تربیت کوانتومی
مراقب کودکی کودکمان باشیم.
برای تربیت صحیح فرزند، بیشتر بخوانید:
12 نکته برای افزایش اعتماد به نفس کودکان
