رشد هنری کودک، نقش مهمی در رشد شخصیت او دارد. همانگونه كه مي دانيم ساختار اصلي شخصیت کودک در 7 سال اول زندگی او شکل میگیرد.
یعنی، شخصیتی که كودك تا پايان عمر با خود به همراه خواهد داشت، نتيجه ي تربيت اين سال ها مي باشد.
بدون اغراق بايد گفت، موفقیت اكثر افراد در تحصیلات، روابط اجتماعي، چگونگی برخورد با مسایل جنسی، كار، خانواده و به طور خلاصه درهمه ي ابعاد زندگي، ارتباط مستقيم با چگونگي گذراندن اين دوران دارد.
مقاله خودانگاره کودک را در این رابطه بخوانید
از آنجا كه روحيه و رفتار كودك در اين دوران، هر سال تغيير مي كند، مسايل هر سن را در بخش هاي مختلف به تفكيك، مورد بررسي قرار خواهیم داد.
بد نيست بدانيم، كودك دوست داشتني و آرامي كه در سن 3 سالگي تجربه كرديم، زماني كه وارد 4 سالگي مي شود، افسار گسيخته شده و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮﺩﮎ دوسال و نيمه رفتار مي كند.
با اين تفاوت كه كمي ﭘﺨﺘﻪﺗﺮ شده ﻭ ﮐﻨﺘﺮﻟﺶ ﮐﻤﯽ آسانتر است.
خوشبختانه اين دوران كوتاه بوده و كودك در انتهاي 4 سالگي دوباره به ايام خوش 3 سالگي باز مي گردد.
کودک و یکسال پر دردسر برای والدین
اكثر 4 ساله ها، بازي با همسن و سال هاي خود را دوست دارند ﺍﻣﺎ اغلب بازي آنها به دعوا ختم مي شود. غالب كودكان چهار ساله، علاقه ي زيادي به زور گويي و دستور دادن دارند. اگر دوستانشان خواسته ي آنها را اجابت نكنند آنها را هل داده، ﮐﺘﮏ ﻣﯽﺯﻧﻨﺪ و يا هر كلام نا شايستي كه پیشتر ياد گرفته باشند، بر زبان مي آورند.
كودك چهار ساله خشن است و هيچ اهميتي به عقيده ي ديگران نمي دهد . او اين روحيه را گاهي در نقاشي اش نيز خواهيد ديد. خشونت نقاشي كودك در اين سن اغلب ارتباط خاصي با مسايل روحي او ندارد و خاص اين سن مي باشد.
آزادی در نقاشی کودک
البته اين بدان معنا نيست كه والدین اجازه دهند کودک هر آنچه میخواهد انجام دهد. برخي از والدين تصور مي كنند بايد كودك را تا 7 سالگي آزاد گذاشت كه هر كاري دل می خواهد انجام دهد. اما هیچ روانشناس با تجربه اي چنين تربيتي را تاييد نمي كند.
در این رابطه مقاله ی کودک، تربیت و خود انگاره صحیح را بخوانید
متاسفانه بايد بگوييم كه بعضی از والدین با اعتقاد به اين نوع تربيت، فرزندانشان را آزاد گذاشته و بدون تعيين هيچ حريم و يا قانوني به آنها اجازه مي دهند هر كاري دوست دارند انجام داده و حتی روی دیوارها با خودکار و ماژيك و گچهای رنگی خط بکشند، با اين تصور كه اگر جلو این کار آنها را بگیرند، از نظر روانشناسی کار اشتباهي انجام داده اند.
در عين حال كه به كودك فرصت مي دهيم تا نقاشي روي ديوار را در محلي كه برا ي او از پيش با كاغذ يا روزنامه آماده كرده ايم تجربه كند؛ از اين بستر براي آموزش شناخت حريم و احترام گذاشتن به قوانين خانه نيز، بهره مي گيريم.
با نقاشی کودک 4 ساله چه کنیم؟
بهترين شيوه ي برخورد با كودك در اين سن، ابتدا خونسرد بودن و سپس آموزش هاي غير مستقيم از طريق بازي و كشيدن نقاشي همراه و در كنار اوست.
حال، كودك 4 ساله مي تواند از مهارتي كه در 3 سالگي كسب كرده، براي تكميل نقاشي آدمكش استفاده كند. او در اين مرحله می تواند با دقت و برای مدت زمان طولانی تری نقاشي بكشد. يكي از بخش هاي جذاب اين هنر بازي، اينست كه کودک، آنچه را كشيده با علاقه و حوصله براي والدينش تعريف مي كند.
در این سنین، نقاشی کودکان جزئيات زيادي ندارند. کودک هر چه كه برايش اهمیت بيشتري داشته باشد، بزرگتر و پر رنگ تر مي كشد. كودكان در اين مرحله ي سني دست را هم به آدمكشان اضافه مي کنند؛ گويي دست ها از گوش آدمك بيرون آمده است.
ترسیم خانه
ترسيم خانه با كشيدن مربع، از 4 سالگي آغاز مي شود. كودك رفته رفته با گذاشتن دود كش و پنجره اين تصویر را كامل مي كند.
كودك 4 ساله هيچگاه نمي داند چه موضوعي را مي خواهد بكشد. خاطرم هست وقتي مادر احسان 4 ساله از او پرسيد چي مي كشي؟ گفت: بزار بكشم، بعد بهت مي گم.
با ورود كودك به ﭘﻨﺞ ﺳﺎلگي، بد سري ها تمام شده و اغلب كودكان، شيرين و دوست داشتني مي شوند.
رشد هنری کودک 5 ساله
كودك پنج ساله برخلاف 4 سالگي اش، وقتي تصميم به انجام كاري مي گيرد آن را حتما انجام داده و به پايان مي رساند. همچنين موضوع نقاشی کودک از پيش تعيين مي شود. كاري كه در 4 سالگي هرگز انجام نمي داد.
آدمک
آدمك نقاشی کودک، در 5 سالگي كم كم هويت پيدا مي كند. كودك، براي نقاشي اش تنه و دست هايي به شكل خورشيد مي كشد. اغلب دخترها براي آدمك خود مو و گل سر مي كشند.
خورشيد در نقاشي 5 ساله ها اكثرا با چشم وابرو و دهاني خندان و خوشحال دیده می شود.
خانه
تصوير خانه در اين سن، كاملتر شده و كودك گاهي درون خانه را نيز ترسيم مي كند. اين كودك شيرين و دوست داشتني، رفته رفته وارد 6 سالگی شده و اكنون به خوبي مي تواند صحبت كند.
کودک 5 ساله، گاهي نظرات و احساسات خود را صريح بيان مي كند. این موضوع، باعث خجالت والدينش مي شود. او اين صراحت كلام را در نقاشی خود نيز دارد.
در نقاشی اغلب كودكان 5 و 6 ساله می توان، رويا و يا آرزو هايشان را ديد. گاهي اوقات اين رويا مي تواند يك خانواده ي خوشبخت و كنار يكديگر باشد.
کودک 6 ساله و روند رشد هنری
آدمك نقاشی کودک 6 ساله، طرح بچه قورباغه اى را پشت سر می گذارد. این آدمک، سر و بدنش كاملاً از هم جدا شده و به هويت كامل رسیده است.
كودك در اين مرحله تقريبا همه ي اجزاي آدمك، از قبیل دست ها، انگشتان و لباس را مي كشد.
او در اين سن می فهمد ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺟﻨﺴﯽ ﺍﺳﺖ. او با توجه به جنسيت اش، آدمك خود را در قالب رويا و يا آرزو، به شكل عروس، پليس، و يا شخصيت هاي كارتوني مورد علاقه اش، ترسيم مي كند.
در نگاهي کلى، نقاشی کودک، هرچه کودک بزرگتر مي شود، واقعگرایانه تر می شود. اما اغلب كودكان 6 ساله تصاويري را نقاشی می كنند كه بر وجود آنها آگاهی دارند.
در نقاشی کودک 6 ساله ها صرفا ديده شدن شی براي كشيدنش ملاك نيست. مانند نوزاد در شكم مادر یا اندام آدمک از پشت لباس.
پژوهشگران، اين مرحله از نقاشی كودك را ( شفاف بینى ) یا ( اشعه ایکس ) مي نامند. كه اوج تجسم خلاق و خلق آثار هنری كودكان مي باشد.
دراین مرحله، روند رشد هنری کودک، گاهي تند و گاهي كند تر از آنچه گفته شد تكامل مي يابد. مهم نیست كه نقاشی كودك زيبا باشد و يا اينكه از رنگ ها به مقدار زياد استفاده كند. مهم آن است كه كودك، از كار هنری خود لذت ببرد. و با نقاشي، دنیای درون و بیرون خود را كشف كند.
در روند رشد هنری کودک، يادمان باشد، هرگز به كودك نگوييم چیزی را كه ما دوست داریم، بكشد و هيچگاه به نقاشی کودک چيزي اضافه نكنيم.
اغلب كودكان از اينكه بزرگتر ها در نقاشي آنها دست ببرند ناراحت می شوند. اغلبِ كودكاني كه خودشان از ديگران مي خواهند تا نقاشي آنها را اصلاح كنند و يا چيزي در آن بكشند. به دلیل دخالت های مکرر والدین یا مربی، اعتماد به نفس خود را از دست داده و غالبا فكر می كنند نقاشي آنها زشت است و بايد كسي آن را اصلاح يا تكميل نمايد. چنین کودکانی، رشد هنری ناقصی دارند.
بهترين روش براي تشويق و افزايش اعتماد به نفس برای رشد هنری کودک، اين است كه نقاشي کودک را به ديوار زده و در معرض ديد همگان قرار دهيم.
یادمان باشد هيچگاه درباره نقاشی کودک به طور اغراق آمیز نظر ندهيم. و آن اثر را به تنها عنوان يك تلاشِ ارزشمند ارج بنهيم.
لطفا تجربيات و مشاهدات خود را از نقاشی دیواری یا نصب نقاشی کودک به دیوار، همراه با عكس براي ما ارسال كنيد. تا صمن بررسی رشد هنری کودک شما، در بخش ويژه نمايش دهيم.
چه خوب است به همان اندازه كه براي تغذيه ي جسم كودك اهميت قايل مي شويم، به غذاي روح او و رشد هنری کودک نيز توجه كنيم.
مواد غذايي كه براي پرورش روح كودك مورد نياز است بسیار ساده هستند. انواع خمیر بازی، كاغذ و لوازم نقاشي است كه كودك می تواند با اين ابزار در تمام لحظات، به كشف دنیای درون و بیرون خود پرداخته و شخصیت اش را كامل کند.
اگر هنوز عضو شبکه های اجتماعی ما نیستید کلیک کنید
#مراقب کودکی کودکمان باشیم.
